พลอากาศเอก มานัต วงษ์วาทย์ ผู้บัญชาการทหารอากาศ พร้อมด้วย แพทย์หญิง วิไลภรณ์ วงษ์วาทย์ นายกสมาคมแม่บ้านทหารอากาศ เป็นประธานในการจัดกิจกรรม “น่านฟ้าโมเดล 2020” โดยมี นายสัมฤทธิ์ สวามิภักดิ์ รองผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน และว่าที่ร้อยตรี ศราวุธ กรจิระเจริญ นายอำเภอนาน้อย ให้การต้อนรับ เมื่อวันที่ ๙ กันยายน ๒๕๖๓ ณ ศาลาประชาคมบ้านหนองเตา หมู่ ๕ ตำบลศรีษะเกษ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน
ผู้บัญชาการทหารอากาศ และคณะ ได้มอบทุนปลูกป่า และทุนการศึกษา ให้กับชุมชนและนักเรียนที่เข้าร่วมโครงการ พร้อมกันนี้ได้เป็นประธานในพิธีเปิดศูนย์การเรียนรู้รักษาป่าต้นน้ำ “น่านฟ้าโมเดล 2020 ” จากนั้นได้เดินทางต่อไปยังบริเวณแปลงสาธิต เพื่อปลูกป่า และสร้างฝายชุมชน ร่วมกับประชาชนในพื้นที่ และเดินทางไปยังโรงพยาบาลนาน้อย เพื่อมอบอุปกรณ์ทางการแพทย์และเวชภัณฑ์ จากนั้นได้เดินทางไปยังโรงเรียนนาน้อย เพื่อเยี่ยมชมการบริการประชาชนของ “หน่วยมิตรประชากองทัพอากาศ”
โครงการ “น่านฟ้าโมเดล 2020 ” เป็นโครงการที่กองทัพอากาศ มุ่งหวังสร้างต้นแบบชุมชนป่าต้นน้ำ โดยจะมีการฟื้นฟูและพัฒนาครอบคลุมทั้งการปลูกป่าเพื่อเพิ่มพื้นที่ป่าไม้ การสร้างแหล่งน้ำ และการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในชุมชน โดยกองทัพอากาศได้ใช้ขีดความสามารถและยุทโธปกรณ์ของกองทัพอากาศ ในการบินถ่ายภาพทางอากาศ และการนำเทคโนโลยีด้านการจัดทำแผนที่ภูมิสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS) ซึ่งสามารถทำแบบจำลอง ๓ มิติ แสดงความสูงต่ำของภูมิประเทศและทิศทางการไหลของกระแสน้ำ อันจะทำให้การวางแผนและกำหนดพิกัดจัดสร้างอ่างเก็บน้ำ ฝาย หลุมขนมครก หรือธนาคารน้ำเป็นไปได้อย่างถูกต้องและบริหารจัดการน้ำในพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ด้านการปลูกป่า กองทัพอากาศได้ร่วมกับส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง กำหนดพื้นที่เป้าหมายสำหรับการปลูกป่า แบ่งเป็น ๒ ลักษณะ ได้แก่ การปลูกป่าโดยโปรยเมล็ดพันธุ์พืชจากอากาศยานของกองทัพอากาศ (เครื่องบิน BT-67) และอากาศยานขนาดเล็ก (Drone) พื้นที่ ๑,๖๐๐ ไร่ นอกจากนี้ยังมีการปลูกป่าด้วยต้นกล้าในพื้นที่ ๔๐ ไร่ ทั้งนี้ กองทัพอากาศได้ร่วมมือกับ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในการวิจัยและคัดเลือกชนิดพันธุ์พืชที่เหมาะสมต่อการปลูกเป็นไม้ยืนต้น มีอัตราการเติบโตและการอยู่รอดสูง เพื่อนำเมล็ดพันธุ์ดังกล่าวาจัดทำเป็น “แคปซูลเมล็ดพันธุ์พืช” ซึ่งจะเพิ่มอัตราการอยู่รอดและเติบโตเป็นกล้าไม้ ได้ประสิทธิภาพสูงกว่าเดิมหลายสิบเท่า นอกจากนี้ได้ประสานความร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา จังหวัดน่าน เพื่อร่วมกับกองทัพอากาศในการใช้อากาศยานไร้คนขับขนาดเล็ก ทำการบินโปรยเมล็ดพันธุ์พืช
ด้านการจัดการน้ำ กองทัพอากาศใช้เทคโนโลยีการถ่ายภาพทางอากาศ ทั้งด้วยอากาศยานและภาพถ่ายดาวเทียม เพื่อจัดทำแผนที่ภูมิสารสนเทศภูมิศาสตร์ และสร้างแบบจำลองทิศทางการไหลของกระแสน้ำ ในพื้นที่ตำบลศรีษะเกษฯ และได้วางแผนกำหนดจุดสร้างฝายชะลอน้ำชุมชน จำนวน ๗ - ๑๐ แห่ง ภายในพื้นที่โครงการฯ เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหาอุทกภัยในเบื้องต้น และเพื่อเก็บกักน้ำไว้ให้เกษตรกรในพื้นที่ได้ใช้ยาวนานยิ่งขึ้น
ด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิต กองทัพอากาศ น้อมนำแนวพระราชดำริ เพื่อให้คนอยู่ร่วมกับป่าได้อย่างยั่งยืน และให้พี่น้องประชาชะนีความรัก หวงแหน ภาคภูมิใจในบ้านเกิด และป่าต้นน้ำของตน โดยส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจภายในชุมชนเพื่อเสริมสร้างรายได้ พร้อมทั้งจัดตั้ง “ศูนย์การเรียนรู้รักษาป่าต้นน้ำ” ณ ศาลาประชาคมบ้านหนองเตา หมู่ ตำบลศรีษะเกษ เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้
นอกจากนี้ กองทัพอากาศ ได้น้อมนำแนวพระราชดำริ “ปลูกป่าในใจคน” โดยได้จัดกิจกรรมค่ายน่านฟ้า Youth Camp 2020 โดยนำนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาของอำเภอนาน้อย ไปทัศนศึกษาเสริมสร้างความรู้ ประสบการณ์ และปลูกจิตสำนึกในด้านการอนุรักษ์ป่าต้นน้ำ ณ กองบัญชาการกองทัพอากาศ และสถานีรายงานเขาเขียว กรมควบคุมการปฏิบัติทางอากาศ เพื่อสร้างกลุ่มเยาวชนอาสาสมัครดูแลป่าต้นน้ำจังหวัดน่านให้มีความยั่งยืนสืบต่อไป





